بیماری سارکوئیدوز، تشخیص، علائم و درمان آن

علائم سارکوئیدوز چیست؟

علائم سارکوئیدوز ممکن است با سایر بیماری‌ها اشتباه گرفته شود، اما رایج‌ ترین آن‌ها شامل تورم مفاصل، احساس درد در نقاط مختلف بدن، تاری دید، کمبود انرژی، تنگی‌نفس، خشکی چشم، سرفه‌ های خشک و وجود مقادیر بالای کلسیم در خون است.
 

چه افرادی به سارکوئیدوز مزمن مبتلا می‌شوند؟

با وجود مسری، ارثی و فعال نبودن، سارکوئیدوز از جمله بیماری‌های بسیار شایع در سراسر جهان است. البته اکثر افراد مبتلا به آن یک زندگی کاملاً طبیعی دارند.

در بیشتر مواقع این بیماری در دوره‌های کوتاه ظاهر می‌شود و خودبه‌خود از بین می‌رود؛ بااین‌حال حدود ۲۰ تا ۳۰ درصد از مبتلایان به آن بعضی از آسیب‌های دائمی را در ریه‌های خود تجربه می‌کنند و ۱۰ تا ۱۵ درصد از آن‌ها به نوع مزمن آن مبتلا می‌شوند.
 

سارکوئیدوز چه اندام‌ هایی را درگیر می‌کند؟

بیماری سارکوئیدوز به دلایل نامشخص رخ می‌دهد و بافت‌های اندام‌هایی هم‌چون ریه، چشم‌، بینی، کلیه، کبد، قلب، طحال، روده، مغز، همچنین پوست، مفاصل، غدد لنفاوی و مغز را درگیر می‌کند.

محققان معتقد هستندکه سارکوئیدوز با پاسخ غیرطبیعی سیستم ایمنی بدن نسبت به یک عامل شیمیایی یا میکروبی مرتبط است که منجر به تخریب بافت‌ها می‌شود، اما دلیل بروز آن هنوز مشخص نیست و هنوز هیچ‌ یک از پزشکان نمی‌دانند که آیا عواملی چون وراثت، محیط زیست یا شیوه زندگی می‌تواند بر بروز، پیشرفت یا دوره ماندگاری این بیماری تأثیری داشته باشد.
 

چه افرادی بیشتر به سارکوئیدوز مبتلا می‌شوند؟

درحالی‌ که تمامی افراد سراسر دنیا می‌توانند به سارکوئیدوز مبتلا شوند مطالعات نشان می‌ دهد که میزان بروز آن در آمریکایی‌های آفریقایی‌ تبار ۲.۴ درصد و در میان سفیدپوستان ۰.۸۵ درصد است.

اگرچه این بیماری در کودکان نیز رخ می‌دهد، اما معمولاً در سنین ۲۰ تا ۴۰ سالگی بروز می‌کند؛ البته زنان بیشتر از مردان مستعد ابتلای به آن هستند و اوج مجدد بیماری در آن‌ها معمولاً در سن ۵۰ سالگی رخ می‌دهد.


 

سارکوئیدوز چگونه تشخیص داده می‌شود؟

تشخیص این بیماری با عکس‌برداری از قفسه سینه، آزمایش خون و نیز آزمایش‌های خاص سنجش ظرفیت تنفسی ممکن است.

چنانچه فرد در مراحل اولیه و خفیف بیماری باشد، پزشک با تعیین رژیم‌های غذایی خاص اقدام به درمان آن می‌کند و در موارد پیشرفته و حاد از استروئیدها بهره می‌گیرد. آسیب‌های وارد شده به ریه در اثر ابتلا به سارکوئیدوز می‌تواند منجر به بروز نوعی نارسایی تنفسی و احساس درد در قفسه سینه شود.

داشتن تپش قلب از نشانه‌های درگیر شدن قلب با این بیماری محسوب می‌شود. درصورتی‌که ابتلا به سارکوئیدوز باعث ایجاد آسیب‌های جدی به اندام‌های حیاتی هم‌چون مغز، قلب یا ریه‌ها شود، احتمال مرگ‌ومیر ناشی از آن بالا می‌رود. 1
 

علت بیماری سارکوئیدوز

علت این بیماری ناشناخته است ولی بر اساس نظریه ای به وجود آمدن این بیماری در افرادی که از نظر ژنتیکی مستعد هستند رابطه مستقیم داشته است.
 

شیوع بیماری سارکوئیدوز

شیوع این بیماری در زنان و مردان، خردسال و بزرگسال و در هر نژادی یکسان بوده ولی عمدتاً افراد بین 20 تا 40 سال را بیشتر درگیر می کند.
 

درمان بیماری سارکوئیدوز

این بیماری درمان قطعی ندارد ولی برخی از راه کارهای درمانی به مهار کردن بیماری کمک می کند از جمله :

1- استفاده از گلوکوکورتیکوئیدها که به آن کورتون هم می گویند و غالبا هم پردنیزون کمک به کاهش التهاب این بیماری می کند.

2- استفاده از داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی مانند : متوتروکسات و آزایتوپورین.

3- استفاده از داروی کلشی سین.

4- استفاده از داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی.

5- استفاده از آنتاگونیست TNF آلفا. 2
 

سبک زندگی و درمان خانگی سارکوئیدوز

علاوه بر درمان های اشاره شده، می توانید ازنکات مراقبتی زیر برای کاهش علائم بیماری کمک بگیرید:
 

داروهای خود را مطابق تجویز پزشک مصرف کنید

حتی اگر احساس کردید حال شما بهتر شده، هیچ گاه بدون مشورت با پزشک مصرف داروهای خود را متوقف نکنید.

برای ویزیت های بعدی مراجعه کرده و در صورت بروز علائم جدید، حتماً علائم به وجود آمده را با پزشک در میان بگذارید.
 

زندگی سالم را در پیش بگیرید

این موارد شامل رژیم غذایی سالم، حفظ وزن مناسب، مدیریت استرس و داشتن خواب کافی است.
 

داشتن فعالیت بدنی منظم

سعی کنید به طور منظم در طول روز فعالیت بدنی داشته و برای کاهش بدن دردها و خستگی ها در طول روز، عضلات خود را قوی کنید تا علائم بیماری بر روی کیفیت و فعالیت های روزانه تان تأثیری نداشته باشد.
 

سازگاری با بیماری و حمایت

اگرچه که بیماری ساکروئیدوز ممکن است بدون نیاز به هیچ درمانی بهبود یابد با این حال زندگی بعضی از افراد ممکن است به خاطر این بیماری با چالش های مختلفی روبرو شود. اگر برای سازگاری با این بیماری با مشکل خاصی مواجه شدید، بهتر است به مشاور مراجعه کرده یا عضو گروه های حمایتی مبتلایان به ساکروئیدوز شوید.


 

آمادگی برای ملاقات با پزشک

به خاطر اینکه بیماری ساکروئیدئوز غالباً سیستم تنفسی فرد را نیز درگیر می کند، به همین خاطر ممکن است به خاطر مشکلات تنفسی به متخصص دستگاه تنفسی ارجاع داده شوید. از آن جایی که مدت زمان ملاقات با پزشک کوتاه بوده و حرف های زیادی برای گفتن خواهید داشت.

در نتیجه بهتر است با آمادگی کامل به پزشک مراجعه کرده و از این زمان کوتاه نهایت استفاده را ببرید.

بهتر است قبل از حضور در مطب موارد زیر را آماده کنید:
 

لیستی از تمامی علائم و نشانه های بیماری را تهیه کنید

همه نشانه های مربوط و غیر مربوط به بیماری خود را یادداشت کرده و همراه خود داشته باشید.
 

اطلاعات مهم شخصی را یادداشت کنید

بهتر است استرس ها و تغییرات اخیری که در زندگی تان افتاده است را یادداشت کنید.
 

لیستی از تمامی داروهای مصرفی خود تهیه کنید

نام تمامی داروها، مکمل ها و ویتامین های که مصرف می کنید را همراه با میزان مصرف خود یادداشت کنید.
 

دوست یا یکی از اعضای خانواده خود را همراه ببرید

گاهی اوقاتت به خاطر سپردن تمامی موارد و اطلاعاتی که پزشک در اختیارتان قرار می دهد، کار دشواری است. در نتیجه بردن همراه به یادآوری اطلاعات مهم و نکات کمک زیادی خواهد کرد.
 

سؤالات خود را یادداشت کنید

تمامی سؤالات مربوط و غیر مربوطی که به ذهنتان رسیده و قصد پرسیدن آن ها از پزشک را دارید را یادداشت کرده و همراه خود به مطب ببرید.

می توانید برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد بیماری ساکروئیدوز سؤالات زیر را از پزشک بپرسید:

احتمال اصلی بروز علائم این بیماری چیست؟

برای تشخیص نیاز به انجام چه آزمایشاتی خواهم داشت؟ آیا قبل از انجام این آزمایشات به آمادگی خاصی نیاز دارم؟

این بیماری چه تأثیراتی بر روی کیفیت زندگی خواهد داشت؟

چه شیوه های درمانی برای بیماری ساکروئیدوز وجود دارد؟ کدام مورد را با توجه به علائم به وجود آمده پیشنهاد می کنید؟

آیا داروی به خصوصی برای درمان این بیماری وجود دارد؟

تا چه مدت باید از این داروها استفاده کنم؟

عوارض جانبی استفاده از داروهای تجویزی شما چیست؟

مبتلا به بیماری های دیگری هستم. چگونه می توانم این بیماری ها را در کنار هم مدیریت کنم؟

چه اقدامات مراقبتی را توصیه می کنید تا به صورت منظم انجام دهم؟

آیا بروشور یا نسخه پرینت شده در مورد بیماری دارید؟ برای کسب اطلاعات بیشتر مطالعه چه سایتی را توصیه می کنید؟
 

عوارض جانبی سارکوئیدوز

گاهی اوقات سارکوئیدوز ممکن است مشکلات طولانی مدت زیر را به همراه داشته باشد:
 

ریه ها

سارکوئیدوز ریوی درمان نشده می تواند منجر به زخم دائمی در ریه های شما (فیبروز ریوی) شده و حتی نفس کشیدن را برای فرد مبتلا دشوار کند. گاهی اوقات این عارضه باعث هایپرتنسیون ریوی یا همان پر فشاری ریوی نیز خواهد شد.
 

چشم ها

التهاب می تواند بر روی هر قسمتی از چشم شما تأثیر بگذارد. حتی در بعضی از موارد ممکن است باعث آسیب به شبکیه چشم شما شده و نهایتاً منجر به نابینایی فرد شود. در بعضی موارد نادر نیز سارکوئیدوز می تواند باعث ایجاد آب مروارید و گلوکوم شود.
 

کلیه ها

سارکوئیدوز می تواند بر نحوه برخورد بدن با کلسیم تأثیر گذاشته و منجر به سنگ کلیه و برهم خوردن عملکرد کلیه شود. در بعضی موارد نیز این بیماری می تواند باعث نارسایی های کلیه شود.
 

قلب

سارکوئیدوز قلبی باعث ایجاد گرانولوم در قلب فرد مبتلا شده و می تواند باعث اختلال در ریتم ضربان قلب، جریان خون و عملکرد طبیعی قلب شود. در موارد نادر، این بیماری حتی ممکن است منجر به مرگ فرد مبتلا شود.
 

سیستم عصبی

تعداد کمی از مبتلایان به سارکوئیدوز ممن است در نتیجه تشکیل گرانولوما در مغز و نخاع، دچار مشکلات مربوط به سیستم عصبی مرکزی شوند. به عنوان مثال التهاب در اعصاب صورت می تواند باعث فلج صورت فرد مبتلا شود. 3

پی نوشت:
1.www.imna.ir
2.www.moradkhan.com
3.www.pezeshket.com